CHỨC NĂNG CỦA NHAU THAI – NHƯ THẾ NÀO LÀ NHAU THAI PHÁT TRIỂN BÌNH THƯỜNG?

Nếu bạn đang mang thai, bạn có thể tự hỏi nhau thai làm nhiệm vụ gì và những yếu tố nào có thể ảnh hưởng đến nó. Bài viết dưới đây sẽ giúp giải đáp một số thắc mắc của bạn

Chức năng của nhau thai là gì?

Nhau thai là một cơ quan phát triển bên trong tử cung khi bạn mang thai. Nhau thai giúp cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho thai nhi đang lớn, đồng thời loại bỏ các chất thải ra khỏi máu của em bé.

Nhau thai bám vào thành tử cung và dây rốn của em bé phát sinh từ đó. Nhau thai thường gắn ở phía trên, mặt bên, phía trước hoặc phía sau của tử cung. Trong một số trường hợp hiếm gặp, nhau thai có thể bám ở vùng dưới của tử cung – gọi là nhau bám thấp (nhau thai tiền đạo).

Điều gì ảnh hưởng đến sức khỏe của nhau thai?

Có nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của nhau thai trong thai kỳ, một số yếu tố có thể kiểm soát được và một số thì không. Ví dụ:

• Tuổi của mẹ. Một số vấn đề về nhau thai thường gặp hơn ở phụ nữ lớn tuổi, đặc biệt là sau 40 tuổi.
• Vỡ ối sớm trước chuyển dạ. Trong suốt thai kỳ, em bé của bạn được bao bọc và bảo vệ bởi một lớp màng chứa dịch bên trong gọi là túi ối. Nếu vì lý do nào đó, túi ối bị rỉ hoặc vỡ trước khi bắt đầu chuyển dạ, nguy cơ mắc một số vấn đề của nhau thai sẽ tăng lên.
• Tăng huyết áp. Huyết áp cao có thể ảnh hưởng đến nhau thai.
• Song thai hoặc đa thai. Nếu bạn mang thai nhiều hơn một em bé, nguy cơ mắc một số vấn đề về nhau thai cũng sẽ tăng lên.
• Rối loạn đông máu. Bất kỳ tình trạng nào làm giảm hoặc tăng khả năng đông máu đều làm tăng nguy cơ mắc một số vấn đề về nhau thai.
• Đã từng phẫu thuật tử cung. Nếu đã từng phẫu thuật tử cung trước đó, như mổ lấy thai hoặc phẫu thuật cắt bỏ u xơ tử cung, bạn sẽ có nhiều nguy cơ mắc các vấn đề về nhau thai.
• Các bất thường nhau thai trước đây. Nếu bạn từng gặp vấn đề về nhau thai trong lần mang thai trước, bạn có thể có nguy cơ gặp lại nó cao hơn trong thai kỳ này.
• Lạm dụng dược chất. Một số vấn đề về nhau thai phổ biến hơn ở phụ nữ hút thuốc lá hoặc sử dụng cocaine khi mang thai.
• Chấn thương bụng. Chấn thương vùng bụng – do ngã, tai nạn ô tô hoặc các loại va đập khác – làm tăng nguy cơ nhau thai bị tách khỏi tử cung (nhau bong non).

Các vấn đề về nhau thai phổ biến trong thai kỳ là gì?

Trong thai kỳ các vấn đề nhau thai có thể xảy ra bao gồm nhau bong non, nhau tiền đạo và nhau cài răng lược. Những vấn đề này có thể gây chảy máu âm đạo nghiêm trọng. Sau sinh, sót nhau thai đôi khi là một vấn đề đáng lo ngại. Sau đây là những gì bạn cần biết về các bất thường của nhau thai :

• Nhau bong non. Nếu nhau thai bong ra khỏi thành tử cung trước khi sinh – bong một phần hoặc bong toàn bộ – được gọi là nhau bong non. Điều này làm mất nguồn cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho em bé, đồng thời làm mẹ chảy máu nghiêm trọng. Nhau bong non là một cấp cứu trong sản khoa.
• Nhau tiền đạo. Tình trạng này xảy ra khi nhau thai che phủ một phần hoặc toàn bộ cổ tử Nhau tiền đạo thường gặp ở đầu thai kỳ và có thể hết khi tử cung phát triển lớn dần.

Nhau tiền đạo có thể gây chảy máu âm đạo nghiêm trọng trong thai kỳ và lúc sinh. Chỉ định chấm dứt thai kỳ phụ thuộc vào lượng máu mất, máu có ngừng chảy hay không, tuổi thai, vị trí nhau thai, và sức khỏe hiện tại của bạn và thai nhi. Nếu đến tam cá nguyệt thứ ba mà vẫn còn tình trạng nhau tiền đạo bác sĩ sẽ đề nghị sinh mổ.

• Nhau cài răng lược. Thông thường, nhau thai sẽ bong ra khỏi thành tử cung sau khi sinh em bé. Với nhau cài răng lược, một phần hoặc toàn bộ bánh nhau vẫn còn bám chặt vào tử Tình trạng này xảy ra khi các mạch máu và các phần khác của nhau thai phát triển sâu vào thành tử cung, gây mất máu nghiêm trọng trong khi sinh.

Trong một số trường hợp, nhau thai xâm lấn vào cơ tử cung hoặc phát triển qua thành tử cung. Bác sĩ có thể sẽ đề nghị mổ lấy thai và sau đó cắt bỏ tử cung của bạn.

• Sót nhau thai. Nếu nhau thai không bong ra hoàn toàn trong vòng 30 phút sau sinh, thì được gọi là sót nhau thai. Sót nhau thai có thể xảy ra do nhau thai bị kẹt sau khi cổ tử cung đã đóng một phần hoặc do nhau thai vẫn còn bám vào thành tử cung. Nếu không được can thiệp, nhau thai bị sót lại có thể gây nhiễm trùng nặng hoặc mất máu nghiêm trọng, đe dọa tính mạng người mẹ.

Dấu hiệu hoặc triệu chứng của các bất thường về nhau thai là gì?

Cần đi khám bác sĩ chuyên khoa nếu trong thai kỳ bạn có các dấu hiệu/ triệu chứng :

• Ra máu âm đạo
• Đau bụng
• Đau lưng
• Cơn gò tử cung

Có thể làm gì để giảm nguy cơ mắc các vấn đề về nhau thai?

Hầu hết các vấn đề về nhau thai không thể can thiệp để ngăn chặn trực tiếp. Tuy nhiên, bạn có thể thực hiện các bước sau để có một thai kỳ khỏe mạnh:

• Khám thai đều theo lịch
• Kiểm soát các vấn đề về sức khỏe trong thai kỳ, như tăng huyết áp.
• Không hút thuốc hay sử dụng ma túy.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi quyết định mổ lấy thai chủ động.

Nếu bạn gặp các vấn đề về nhau thai trong thai kỳ trước và đang có kế hoạch mang thai tiếp, hãy đi khám Bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn về những cách giúp giảm nguy cơ gặp lại tình trạng này.

Thông báo cho bác sĩ nếu bạn đã từng phẫu thuật tử cung để được theo dõi sát trong suốt thai kỳ.

Nhau thai được tống xuất sau sinh như thế nào?

Nếu bạn sinh con ngã âm đạo, nhau thai cũng sẽ được tống xuất qua đường âm đạo – trong giai đoạn ba của quá trình chuyển dạ.

Sau khi sinh, tử cung vẫn tiếp tục có những cơn co thắt nhẹ. Bác sĩ có thể chỉ định một loại thuốc gọi là oxytocin để hỗ trợ tử cung tiếp tục co bóp và giảm nguy cơ chảy máu sau sinh. Bác sĩ sản cũng có thể xoa bóp vùng bụng dưới của bạn để kích thích tử cung co bóp và tống nhau thai ra ngoài. Bạn có thể được yêu cầu rặn thêm một vài lần nữa để tống xuất nhau thai.

Nếu bạn sinh mổ, bác sĩ sẽ lấy nhau thai ra khỏi tử cung trong quá trình phẫu thuật.

Bác sĩ sẽ kiểm tra nhau thai để đảm bảo nhau còn nguyên vẹn, không sót phần nào của nhau thai để ngăn ngừa chảy máu và nhiễm trùng. Nếu muốn, bạn có thể yêu cầu được nhìn thấy hoặc lấy bánh nhau. Trong một số nền văn hóa, các gia đình chôn nhau thai ở một nơi đặc biệt, như sân sau của họ.

THẠC SĨ BÁC SĨ LÊ NHƯ NGỌC

Phó khoa phụ sản tại Bệnh viện Family