Hiểu về PCOS
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) thường đặc trưng bởi chu kỳ kinh nguyệt không đều hoặc không có kinh nguyệt.
Phụ nữ bị PCOS thường có nhiều nang ở buồng trứng, nguyên nhân do cơ thể sản xuất quá nhiều hormone gọi là androgen.
Khoảng 50% phụ nữ PCOS bị thừa cân hoặc béo phì. Các triệu chứng hay gặp của PCOS bao gồm:
- Mụn
- Rậm lông
- Hói đầu kiểu nam giới
Phụ nữ PCOS không kiểm soát các triệu chứng có thể có nguy cơ cao mắc các vấn đề như:
- Bệnh lý tim mạch
- Ung thư nội mạc tử cung
- Đái tháo đường
- Tăng huyết áp
Chế độ ăn uống ảnh hưởng đến PCOS như thế nào?
Phụ nữ PCOS thường có nồng độ insulin cao hơn bình thường. Insulin là một loại hormone được sản xuất bởi tuyến tụy, giúp các tế bào trong cơ thể chuyển hóa đường (glucose) tạo thành năng lượng.
Nếu không sản xuất đủ insulin, lượng đường trong máu sẽ tăng lên. Điều này cũng có thể xảy ra nếu cơ thể có tình trạng đề kháng insulin, nghĩa là cơ thể không sử dụng hiệu quả insulin do tụy sản xuất.
Nếu bị đề kháng insulin, cơ thể sẽ sản xuất thêm insulin để giữ lượng đường trong máu ở mức bình thường. Khi đó, nồng độ insulin cao sẽ kích thích buồng trứng sản xuất nhiều nội tiết tố androgen hơn, chẳng hạn như testosterone.
Đề kháng insulin cũng có thể do chỉ số BMI trên mức bình thường. Kháng insulin có thể khiến việc giảm cân khó khăn hơn
Chế độ ăn nhiều carbohydrate tinh luyện, như thực phẩm giàu tinh bột và đường, có thể làm kháng insulin, do đó việc giảm cân khó kiểm soát hơn.
Những thực phẩm nên thêm vào chế độ ăn
- Rau củ giàu chất xơ, như bông cải xanh
- Protein nạc, như cá
- Thực phẩm và gia vị chống viêm, như nghệ và cà chua
Thức ăn giàu chất xơ có thể giúp giảm tình trạng đề kháng insulin, trọng lượng cơ thể và mỡ thừa.
Các thực phẩm giàu chất xơ gồm:
- Các loại rau họ cải, như bông cải xanh, súp lơ và cải Brussels
- Rau xanh, bao gồm rau diếp lá đỏ và rau arugula
- Ớt xanh và đỏ
- Các loại đậu và đậu lăng
- Quả hạnh
- Quả mọng (như dâu, mâm xôi, việt quất…)
- Khoai lang
- Quả bí ngô
Các nguồn protein nạc như đậu phụ, thịt gà và cá không cung cấp chất xơ nhưng no lâu và là chế độ ăn lành mạnh cho phụ nữ mắc PCOS.
Thực phẩm giúp giảm viêm cũng có thể có lợi. Gồm:
- Cà chua
- Cải xoăn
- Rau bina
- Hạnh nhân và quả óc chó
- Dầu ô liu
- Trái cây, như quả việt quất và dâu tây
- Cá béo có nhiều axit béo omega-3, như cá hồi và cá mòi
Những thức ăn cần hạn chế hoặc cần tránh
1.Thực phẩm giàu carbohydrate tinh luyện, như bánh mì trắng và bánh muffin
2.Đồ ăn nhẹ và đồ uống có đường
3.Thực phẩm gây viêm, như thịt chế biến sẵn và thịt đỏ
Carbohydrate tinh luyện gây ra tình trạng viêm, làm trầm trọng thêm tình trạng đề kháng insulin nên cần phải tránh hoặc hạn chế. Chúng bao gồm thực phẩm đã qua chế biến, như:
- Bánh mì trắng
- Bánh muffin
- Bánh ngọt ăn sáng
- Món tráng miệng có đường
- Bất cứ loại thức ăn nào làm từ bột mì trắng
Mì pasta làm từ bột báng, bột mì có hàm lượng carbohydrate cao và ít chất xơ. Những thức ăn này nên được loại bỏ khỏi chế độ ăn. Mì ống làm từ đậu hoặc bột đậu lăng thay vì bột mì là một sự thay thế tuyệt vời.
Đường là một loại carbohydrate và nên tránh bất cứ khi nào có thể. Khi đọc nhãn mác thực phẩm, hãy tìm nhiều tên gọi khác nhau của đường, như :
- Sacaroza
- Xi-rô ngô fructose
- Dextrose
Đường cũng có trong nhiều loại nước uống như soda và nước trái cây.
Nên giảm hoặc không ăn các loại thực phẩm gây viêm, như khoai tây chiên, bơ thực vật và thịt đỏ hoặc thịt chế biến sẵn.
Những phương pháp thay đổi lối sống khác
PCOS cũng giống như nhiều rối loạn khác, thuyên giảm đáng kể với phương pháp thay đổi lối sống tích cực. Tập thể dục và vận động cơ thể mỗi ngày giúp giảm tình trạng đề kháng insulin, đặc biệt là khi kết hợp với hạn chế lượng carbohydrate không lành mạnh.
Các chuyên gia khuyến cáo thời gian tập thể dục lý tưởng là ít nhất 150 phút mỗi tuần.
Vận động hàng ngày, giảm lượng đường và thực phẩm gây viêm trong chế độ ăn cũng có thể giúp giảm cân và cải thiện khả năng rụng trứng.
Các triệu chứng liên quan đến PCOS có thể gây ra căng thẳng. Yoga và thiền có thể làm giảm căng thẳng, giúp xoa dịu tâm trí.
Ths.Bs Lê Như Ngọc
ĐT : 0927599711